Kuchnia cypryjska jest wyjątkowa, będąc mieszanką wpływów greckich, tureckich, bliskowschodnich oraz śródziemnomorskich. Cypr, leżący na skrzyżowaniu tych kultur, stał się kulinarną oazą, gdzie tradycyjne potrawy pełne są świeżych ziół, oliwy z oliwek, cytryn i przypraw, a na stołach królują owoce morza, mięso i warzywa. Kuchnia wyspy jest pełna smaków i aromatów, od słodkich deserów po pikantne i sycące dania mięsne.
Jednym z najważniejszych aspektów cypryjskiej kultury kulinarnej jest dzielenie się posiłkami. Typowe cypryjskie uczty, znane jako meze, składają się z wielu małych dań, które są serwowane jedna po drugiej, umożliwiając gościom kosztowanie różnych smaków. Dzięki tej różnorodności, kuchnia Cypru to prawdziwa uczta dla podniebienia.
Oto najważniejsze potrawy cypryjskiej kuchni, które warto spróbować, odwiedzając tę piękną wyspę.
Halloumi – Słynny Cypryjski Ser
Halloumi to najbardziej rozpoznawalny produkt kulinarny Cypru. Jest to półtwardy, biały ser zrobiony z mieszanki mleka koziego i owczego, a czasami także krowiego. Halloumi ma charakterystyczną sprężystą teksturę i lekko słonawy smak. Co wyróżnia ten ser, to jego wysoka temperatura topnienia, co czyni go idealnym do grillowania lub smażenia.
Na Cyprze halloumi podaje się na wiele sposobów – grillowany, w sałatkach, jako dodatek do meze, a także serwowany z arbuzem, co tworzy niezwykłe połączenie smaków. Jest to przysmak, którego koniecznie trzeba spróbować, będąc na wyspie.
Souvla – Cypryjskie Grillowane Mięso
Souvla to tradycyjne cypryjskie danie mięsne, które polega na grillowaniu dużych kawałków mięsa (najczęściej jagnięciny, wieprzowiny lub kurczaka) na rożnie nad otwartym ogniem. Mięso jest marynowane w oliwie z oliwek, cytrynie i ziołach, a następnie powoli pieczone, co nadaje mu wyjątkową soczystość i intensywny smak.
Souvla jest popularnym daniem na Cyprze, zwłaszcza podczas rodzinnych spotkań i świąt. Jest podawana z pieczonymi ziemniakami, sałatkami oraz chlebem pita. To potrawa, która świetnie ilustruje miłość Cypryjczyków do grillowanego mięsa i wspólnego biesiadowania.
Kleftiko – Pieczona Jagnięcina po Cypryjsku
Kleftiko to jedno z najbardziej znanych dań kuchni cypryjskiej, będące prawdziwą ucztą dla miłośników jagnięciny. Mięso jagnięce jest najpierw marynowane w cytrynie, oliwie z oliwek i ziołach, a następnie pieczone powoli w glinianym piecu, co sprawia, że staje się ono wyjątkowo miękkie i aromatyczne.
Tradycyjnie kleftiko było przygotowywane w specjalnych piecach ziemnych, a dziś często piecze się je w zamkniętych naczyniach, które pozwalają na zachowanie wilgoci i smaku. Kleftiko serwowane jest zazwyczaj z pieczonymi ziemniakami i warzywami, co czyni je kompletnym, sycącym posiłkiem.
Meze – Cypryjska Uczta Smaków
Meze to nie jedno danie, ale cała seria małych potraw, które są podawane stopniowo, tworząc wielogodzinną ucztę. To kwintesencja cypryjskiej gościnności i sposób na skosztowanie różnych smaków w jednym posiłku. Typowe meze składa się z około 20-30 różnych dań, które mogą obejmować zarówno zimne, jak i gorące przystawki.
W skład meze wchodzą między innymi oliwki, tzatziki (sos jogurtowy z czosnkiem i ogórkiem), taramasalata (pasta z ikry rybnej), hummus, grillowane owoce morza, souvlaki, halloumi, dolmades (liście winorośli faszerowane ryżem) oraz różnego rodzaju mięsa. Każde meze jest inne, ale zawsze stanowi prawdziwą eksplozję smaków, której towarzyszy cypryjskie wino lub ouzo.
Tava – Tradycyjny Cypryjski Gulasz
Tava to cypryjski gulasz, który jest przygotowywany z jagnięciny, wołowiny lub drobiu, duszonych z cebulą, pomidorami i przyprawami, takimi jak cynamon i liść laurowy. Mięso jest powoli gotowane w glinianym garnku, co sprawia, że staje się bardzo miękkie i przepełnione aromatem przypraw.
Tava jest serwowana z ryżem lub pieczonymi ziemniakami i często podawana na specjalne okazje lub niedzielne rodzinne obiady. To potrawa, która odzwierciedla tradycyjną, domową kuchnię Cypru, pełną prostoty i smaku.
Sheftalia – Cypryjskie Kiełbaski
Sheftalia to tradycyjne cypryjskie kiełbaski, które są robione z mielonej wieprzowiny lub jagnięciny, mieszanej z cebulą, pietruszką i przyprawami. Farsz jest zawijany w cienkie jelito wieprzowe, a następnie grillowany. Kiełbaski te są soczyste i pełne smaku, a ich grillowanie nadaje im charakterystyczny, lekko wędzony aromat.
Sheftalia podawane są często z chlebem pita, sałatką i sosem tzatziki. Jest to popularne danie zarówno w restauracjach, jak i na ulicznych straganach, idealne na szybki, ale satysfakcjonujący posiłek.
Kolokassi – Cypryjska Potrawa z Taro
Kolokassi to jedno z bardziej nietypowych dań na Cyprze, przygotowywane z bulwy taro (rośliny korzeniowej podobnej do ziemniaka). Jest to tradycyjne danie, szczególnie popularne w sezonie zimowym. Taro jest gotowane z mięsem (najczęściej jagnięciną lub kurczakiem) oraz z pomidorami i cebulą.
Kolokassi ma delikatną konsystencję i lekko słodkawy smak, co czyni je ciekawą alternatywą dla tradycyjnych dań ziemniaczanych. Jest to potrawa, która ma swoje korzenie w starożytnej kuchni cypryjskiej i jest nadal popularna, szczególnie wśród starszych pokoleń.
Loukoumades – Cypryjskie Pączki
Loukoumades to tradycyjny cypryjski deser, który przypomina małe pączki smażone na głębokim tłuszczu. Ciasto na loukoumades jest lekkie i puszyste, a po usmażeniu pączki są polewane miodem i posypywane cynamonem, orzechami lub sezamem.
Loukoumades to popularny przysmak podczas świąt i festiwali, a ich słodki smak i chrupiąca skórka czynią je ulubionym deserem zarówno wśród dzieci, jak i dorosłych.
Commandaria – Cypryjskie Wino Deserowe
Commandaria to jedno z najstarszych win na świecie, pochodzące z Cypru. Jest to słodkie wino deserowe, które jest produkowane z podsuszanych na słońcu winogron odmian mavro i xynisteri. Dzięki temu procesowi, wino zyskuje głęboką słodycz i bogaty smak, z nutami suszonych owoców, miodu i przypraw.
Commandaria jest często serwowana na zakończenie posiłku, jako deser sama w sobie, lub z towarzyszeniem słodkich przysmaków, takich jak bakalie czy loukoumades.